1- CHỨNG TÍCH LỊCH SỬ-LẬT LẠI VỤ ÁN NHÂM TÝ 1792

1- CHỨNG TÍCH LỊCH SỬ
LẬT LẠI VỤ ÁN NHÂM TÝ 1792
Ảnh tượng gỗ Bắc Cung Hoàng Hậu Thu Mai chụp lúc 12h tháng 8 năm 2013 trong một ngôi chùa tại Huế.

Ảnh tượng gỗ Bắc Cung Hoàng Hậu Thu Mai trong một ngôi chùa ở tại Huế

Cuộn giấy cầm trong tay là ý Hoàng Hậu muốn trần tình cho lịch sử và pháp luật ngày sau biết rõ về cái chết của chồng xảy ra vào năm Nhâm Tý 1792 do chính tên vua tặc Hồ Tôn Hiến Nguyễn Nhạc và đám loạn tướng, trong đó có Trần Quang Diệu chủ trương ám hại tại cửa biên, bên bờ sông Tiền Đường lịch sử:

"Kỳ công hờ hững biết đâu,
Đại quan lễ phục ra hầu cửa biên.
Hồ Tôn ám hiệu trận tiền,
Ba bề phát súng, bốn bên kéo cờ.
Đang khi bất ý chẳng ngờ,
Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng đành.
Tử sinh liều giữa trận tiền,
Dạn dày cho biết gan tiền tướng quân.
Khí thiêng khi đã về thần,
Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng.
Trơ như đá, vững như đồng,
Ai lay chẳng chuyển, ai rung chẳng rời.
Quan quân truy sát đuổi dài,
Ầm ầm sát khí ngất trời bi thương.
Trong hào ngoài lũy tan hoang,
Loạn quân vừa dắt tay nàng đến nơi.
Trong vòng tên lửa bời bời,
Thấy Kỳ còn đứng giữa trời trơ trơ.
Khóc rằng: 'Trí dũng có thừa,
Bởi nghe lời thiếp ra cơ hội này!
Mặt nào trông thấy nhau đây?
Thà liều sống chết một ngày với nhau'.
Dòng thu như xối cơn sầu,
Dứt lời nàng cũng gieo đầu một bên.
Lạ thay oan khí tương triền,
Nàng vừa phục xuống, Kỳ liền ngã ra..."