VỤ ÁN VỊ THÁM TỬ HẤP HỐI HAY VỤ
"LẪY CÁI TẬT" GIẾT NGƯỜI DIỆT KHẨU
CỦA SHERLOCK HOLMES
Trong tất cả các vụ án tổ chức giết người hay cướp trộm xưa nay chúng ta thấy hầu như đều có chung một nguyên tắc bất di dịch: kẻ nào biết nhiều quá thì kẻ đó phải câm họng lại. Tức kẻ đó bằng mọi giá phải chết đi để tất cả rồi sẽ được trôi vào im lặng, quên lãng. Sherlock Holmes là một thám tử đại tài với nhiều thành tích phá án không tưởng mà bất cứ những ai thường hay đọc, ham thích đọc truyện trinh thám không thể không biết tới nhân vật phá án có một không hai này của bộ môn điều tra phá án chuyên nghiệp. Vì thế, trong câu chuyện này, theo nguyên tắc, Sherlock Holmes cần phải chết đi để vụ việc mờ ám, tội lỗi kia sẽ bị bịt miệng, mất dấu và kẻ phạm pháp từ đó mới có thể sống yên ổn hoặc sẽ còn tiếp tục ra tay thực hiện nhiều những vụ án tiếp theo. Câu chuyện dưới đây sẽ cho chúng ta biết Sherlock Holmes đã gài thế, dụ kẻ giết người vào cái bẫy sập để thộp cổ hắn dễ dàng như thế nào. Xin mời các bạn bỏ chút đỉnh thời gian vàng ngọc đọc qua để biết tài phá án của Sherlock Holmes được xếp vào tầm cỡ nào trong bộ môn nghiệp vụ điều tra phá án.
***

Bà Hudson, chủ nhà trọ của Sherlock Holmes là một người có sức chịu đựng rất tốt. Chẳng là căn hộ tầng một của Holmes lúc nào cũng đông đúc, tấp nập bởi những con người lập dị, mà Holmes thì lúc nào cũng lôi thôi, lếch thếch cùng với lối sống và cách cư xử kỳ quặc. Holmes là một người rất ghiền nhạc, anh thường ngồi hàng tiếng buổi trưa để nghe nhạc, thói quen tập bắn súng trong phòng, các cuộc hóa nghiệm vừa kỳ lạ, vừa hôi thối. Một môi trường tội phạm đầy nguy hiểm luôn bao quanh anh, khiến anh trở thành một trong những người thuê nhà bê bối nhất London.

Tuy nhiên, anh lại thuộc tuýp người có cách thanh toán tiền một cách vương giả. Tôi chắc rằng tiền anh trả sau khi thuê căn hộ đó trong mấy năm cũng đã bằng với số tiền mua toàn bộ ngôi nhà của bà Hudson.

Bà chủ nhà này quá kính trọng và nể sợ anh. Bà không bao giờ dám làm Holmes phiền lòng dù cho những hành động của anh có kỳ quặc đến đâu đi chăng nữa. Hơn nữa bà cũng rất ngưỡng mộ Holmes bởi anh luôn cư xử hết sức hào hoa và lịch thiệp với phái yếu. Dù anh luôn nghi ngờ phụ nữ nhưng anh lại luôn có thái độ ân cần chiều chuộng họ.

Vì tôi biết rõ mức độ tận tụy của bà Hudson, nên tôi đã hết sức chăm chú nghe câu chuyện bà kể lại tại nhà riêng của tôi vào một ngày hai năm sau khi tôi lập gia đình. Chuyện liên quan đến tình trạng đáng thương mà người bạn thám tử tài ba của tôi đang rơi vào.

"Bác sĩ Watson, ông ấy đang chết dần chết mòn", bà ta thông báo. "Ông ấy suy sụp đã ba ngày nay, ngày nào tôi cũng sợ ông ấy không qua khỏi, ông ấy không cho phép tôi mời bác sĩ. Sáng nay tôi thấy xương của ông ấy gần như đâm thủng da mặt. Trong cơn sốt, ông ấy nhìn tôi bằng con mắt rực lửa, tôi nổi cáu: "Dù ông muốn hay không tôi cũng mặc, tôi sẽ đi mời bác sĩ ngay bây giờ, chứ tôi không chịu lâu hơn được nữa". Ông ấy đáp: "Trong trường hợp đó, tôi muốn bà mời Watson". "Tôi vội vàng chạy đến đây ngay. Tôi không muốn anh lãng phí thêm một phút, bác sĩ hãy mau đến đó may ra còn kịp vuốt mắt cho ông ấy".

Tôi cảm thấy hãi hùng vì tôi chưa bao giờ nghe thấy anh ốm nặng đến như vậy. Trong lúc ngồi trên xe ngựa đến phố Baker, tôi tranh thủ hỏi han chi tiết hơn, bà chủ nhà trọ trả lời:
"Tôi không biết gì nhiều. Ông ấy đi điều tra ở phía dưới khu Rotherhithe, gần khu vực ven sông và mang căn bệnh này về. Ông ấy nằm liệt giường từ chiều hôm thứ tư, đã ba ngày liền ông ấy không ăn không uống gì cả".
"Lạy chúa! Tại sao bà không gọi bác sĩ?".
"Ông ấy không cho phép tôi làm như thế. Ông cũng biết ông ấy là người rất áp đặt mà. Tôi không dám làm gì trái lời ông ấy cả. Nhưng chắc cũng chẳng còn bao lâu nữa, ông ấy sẽ rời khỏi thế gian này, chỉ nhìn sơ cũng thấy điều đó".

Quả thật, một cảnh tượng đau xót đang chờ đợi tôi. Dưới ánh sáng lờ mờ của một ngày sương mù tháng 11, một không khí ảm đạm thê lương bao phủ lên căn phòng nơi anh đang nằm. Tôi lạnh cả người khi anh nhìn tôi với khuôn mặt hốc hác, xương xẩu, cạn kiệt sinh lực, lại thêm đôi mắt bốc lửa vì cơn sốt, má đỏ au, đôi môi khô trốc những đám vẩy đen, đôi tay run rẩy, co giật trên chiếc ga trải giường. Thỉnh thoảng, anh lại kêu lên những tiếng rên rỉ.

Khi tôi vào, Holmes nằm bất động hoàn toàn. Nhưng ánh mắt anh ánh lên một chút khi thấy tôi vào chứng tỏ anh đã nhận ra tôi.

"Vậy đấy, Watson, có vẻ như chúng ta đang phải trải qua những ngày khủng khiếp". Anh nói với giọng yếu ớt nhưng vẫn còn mang vẻ bất cần và giễu cợt vốn có ở anh.
"Ôi, bạn thân mến của tôi!". Tôi kêu lên và lao về phía anh.
"Đứng lại, quay lại ngay!".
Anh nói với một giọng ra lệnh khẩn thiết mà tôi chỉ nghe thấy trong những thời điểm thực sự cấp bách và nguy khốn. "Watson, nếu anh bước lại gần tôi, tôi sẽ buộc phải mời anh ra khỏi nhà đấy".
"Nhưng tại sao?".
"Bởi vì đó là ý muốn của tôi. Thế chưa đủ sao?".
Phải, bà Hudson đã nói đúng, Lúc này anh khó tính hơn bao giờ hết, nhưng khi nhìn thấy anh đang kiệt quệ dần tôi lại cảm thấy thương anh vô cùng.
"Nhưng tôi chỉ muốn giúp anh thôi mà!". Tôi nhẹ nhàng giải thích.
"Chắc chắn rồi. Và anh sẽ giúp được nhiều nhất khi anh làm đúng những gì anh được sai bảo".
"Hoàn toàn được, Holmes".
Những nét nghiêm khắc trên gương mặt anh dần được giãn ra.
"Anh không nổi giận sao?". Anh hỏi và thở hổn hển.
"Lạy chúa tôi, làm sao tôi có thể giận khi thấy anh nằm trên giường như tàu lá héo, cạn khô sinh lực thế kia?".
"Đó là vì anh đấy, Watson ạ!". Holmes nói rõ từng tiếng một.
"Vì tôi ư?".
"Tôi biết bệnh của mình. Đó là một căn bệnh thường xảy ra với giới lao động có nguồn gốc từ Sumatra, căn bệnh mà người Hà Lan biết rõ hơn chúng ta rất nhiều. Nhưng cho tới nay, họ cũng phải bó tay. Có một điều chắc chắn là nó có khả năng truyền nhiễm khủng khiếp, ai mắc phải cũng đành phải chết".
Lúc này Holmes nói với một năng lượng như bùng nổ lần cuối. Hai cẳng tay gầy gò, dài ngoẵng, run rẩy vung lên ra lệnh cho tôi:
"Watson, anh hãy tránh xa tôi ra, bệnh này lây qua xúc giác. Tốt nhất là anh nên giữ khoảng cách với tôi".
"Lạy chúa tôi, anh Holmes! Anh nghĩ rằng tôi sẽ lùi bước sao? Anh biết rằng dù căn bệnh có nguy hiểm đến mấy cũng không thể khiến tôi bỏ mặc dù chỉ là một người lạ mặt. Trong khi đó đây lại là anh. Anh có thể nghĩ rằng sự nguy hiểm đó có thể ngăn cản tôi thực hiện nghĩa vụ của mình với một người bạn cố tri như anh hay sao?".
Nói xong, tôi lại tiến về phía trước nhưng Holmes đã khiến tôi phải thối lui với một ánh mắt giận dữ.
"Nếu anh đứng yên tại đó thì tôi sẽ tiếp tục nói chuyện với anh. Nếu không tôi buộc phải mời anh ra khỏi đây đấy!".
Tôi ngưỡng mộ những khả năng thiên tài của Holmes đến nổi tôi không bao giờ dám làm trái mệnh lệnh của anh ấy, kể cả những mệnh lệnh mà nhiều lúc tôi chẳng hiểu gì. Nhưng hôm nay, tất cả bản năng của một người thầy thuốc đã đánh thức tôi trỗi dậy. Holmes có thể áp đặt tôi, hay bất cứ ai vào bất cứ lúc nào nhưng riêng hôm nay, trong căn phòng và với người bệnh này, tôi sẽ làm chủ được anh ấy. Tôi nói:
"Holmes, anh không còn là anh nữa. Một người bệnh cũng chỉ là một đứa trẻ thơ. Anh chịu hay không tôi không quan tâm, tôi sẽ khám bệnh và điều trị cho anh". Anh ấy nhìn tôi với ánh mắt chua cay và nói:
"Nếu tôi bắt buộc phải được một bác sĩ bất chấp nguyện vọng của tôi như thế nào thì tôi muốn được điều trị bởi một người mà tôi có thể tin tưởng được".
"Vậy có nghĩa là anh không có một chút tin tưởng ở khả năng của tôi?".
"Tất nhiên là trong tình bạn tôi rất tin anh. Nhưng nghĩ cho kỹ, anh chỉ là một bác sĩ đa khoa với kinh nghiệm và học vị tầm thường. Tôi rất tiếc khi phải nói ra điều này nhưng anh không thể cho tôi có sự lựa chọn nào khác".
Tôi cảm thấy trái tim mình đang bị tổn thương sâu sắc.
"Cách nói như vậy hoàn toàn không giống anh chút nào Holmes ạ. Điều đó càng chứng tỏ cho tôi thấy rằng thần kinh của anh không được tốt. Nhưng nếu anh hoàn toàn không có chút tin tưởng nào ở tôi thì tôi nào cố ép anh. Anh hãy để tôi mời ngài Jasper Meek hay Penrise Fisher, hay bất kỳ một danh y nào giỏi nhất ở thành phố London này. Chỉ có điều, anh cần phải được một chăm sóc, dù là ai đi chăng nữa, và đó là quyết định cuối cùng. Nếu anh nghĩ rằng tôi sẽ đến đây chỉ để đứng và nhìn anh chết dần chết mòn mà không thể tự mình giúp đỡ anh hoặc không đưa được ai tới đây giúp anh thì anh nhầm rồi".
"Ý định của anh thật tốt!". Người đàn ông ốm yếu nói với một giọng vừa như nức nở, vừa như rên rỉ. "Nhưng hãy để tôi nói cho anh nghe nhé! Lạy chúa, anh biết gì về dịch sốt Tapanilu? Anh biết gì về sự nhiễm độc đen Formosa?".
"Tôi chưa bao giờ nghe nói về hai căn bệnh này".
"Có rất nhiều vấn đề liên quan tới hai căn bệnh này, có rất nhiều những triệu chứng kỳ lạ, Watson ạ! Sau mỗi câu anh lại phải dừng lại để lấy hơi và nghỉ. "Tôi đã biết được rất nhiều về căn bệnh này trong những nghiên cứu gần đây. Trong quá trình nghiên cứu và tiếp xúc với chúng, tôi đã bị nhiễm căn bệnh này. Anh không thể làm gì được đâu, Watson ạ!".
"Có thể tôi không làm gì được. Nhưng tôi tình cờ biết rằng bác sĩ Ainstree, một trong những bác sĩ nổi tiếng nhất về những căn bệnh nhiệt đới, hiện đang có mặt ở London. Anh đừng bảo thủ nữa, mọi sự phản đối của anh lúc này đều vô dụng. Tôi sẽ đi tìm ông ấy ngay bây giờ". Nói rồi tôi quả quyết quay ra cửa.
Nhưng trong đời mình, chưa bao giờ tôi bị một phen giật mình hoảng hốt đến vậy. Chỉ trong giây lát con người đang cạn kiệt sức sống ấy đã lao tới cửa để cản tôi. Tôi nghe thấy tiếng chìa khóa vặn tách một cái. Ngay sau đó anh lảo đảo, ngã xuống giường, kiệt sức và hổn hển thở sau một phen gắng gượng thu hết sức cùng lực kiệt để thực hiện hành động vừa rồi.
"Anh sẽ không thể nào lấy được chìa khóa của tôi đâu, Watson ạ. Tôi đã nhốt được anh trong này rồi, anh bạn của tôi. Anh đã đến đây rồi thì anh sẽ phải ở đây và hãy chờ cho đến khi tôi thay đổi quyết định. Nhưng yên tâm, tôi sẽ làm cho anh vui vẻ".
Sau mỗi từ anh đều hổn hển lấy lại hơi và sau mỗi câu anh phải ngừng lại một lát để nghỉ.
"Anh là người bạn tốt nhất của tôi. Tất nhiên tôi biết điều đó. Tôi sẽ nhượng bộ anh, tôi sẽ để anh làm theo cách của anh nhưng hãy cho tôi thời gian để hồi sức đã. Còn bây giờ thì chưa được, chưa được đâu, Watson. Bây giờ mới 4h, đến 6h anh mới có thể về được".
"Đúng là một điều ngu xuẩn Holmes ạ!".
"Chỉ hai tiếng nữa thôi, Watson. Sau đó tôi hứa 6h tôi sẽ để anh về. Anh vui lòng đợi chứ anh Watson?".
"Đành vậy. Anh đâu có cho tôi sự lựa chọn nào khác".
"Đúng là không có, Watson ạ! Cảm ơn anh, tôi không cần ai giúp dọn dẹp quần áo đâu. Xin hãy đứng xa tôi ra. Được rồi, Watson, bây giờ tôi còn có một điều kiện nữa. Anh hãy giúp tôi tìm một người có thể giúp tôi, nhưng không phải là người anh vừa nói mà là một người do tôi chỉ định".
"Tôi sẽ làm bằng mọi giá".
"Đó là câu hay nhất mà tôi nghe thấy kể từ khi anh bước vào căn phòng này. Trong lúc chờ tôi, anh có thể đọc những cuốn sách kia. Tôi cảm thấy kiệt sức rồi. Tôi tự hỏi không biết cục pin sẽ cảm thấy thế nào khi nó truyền năng lượng vào một vật không dẫn điện nhỉ? Watson, đến 6h, chúng ta sẽ nói chuyện tiếp".

Nhưng định mệnh đã buộc chúng tôi phải nói chuyện tiếp trước thời điểm đã định đó và trong hoàn cảnh mà anh khiến cho lần thứ hai tôi thất kinh khi anh lao tới bên cánh cửa. Tôi đứng lặng yên và nhìn đăm đăm cái hình dạng người nằm bất động trên giường. Tấm ga che phủ gần hết khuôn mặt anh ấy và hình như anh đang chìm vào giấc ngủ. Sau đó, vì không thể tập trung vào đọc bất cứ thứ gì, tôi chậm rãi đi vòng quanh căn phòng, quan sát những bức chân dung các tên sát nhân nổi tiếng được dán đầy ở trên tường. Cuối cùng, một cách vô định, tôi dừng lại trước lò sưởi, một đống ngổn ngang gồm có tẩu thuốc, bao đựng thuốc lá, ống tiêm, dao nhỏ, vỏ đạn súng lục nằm la liệt trên nền. Ở ngay giữa đống hỗn độn đó là một chiếc hộp bằng ngà voi, có nắp, có khe trượt. Trông thấy đẹp, tôi giang tay định cầm lên để xem kỹ hơn thì anh hét lên một tiếng kinh khủng, tiếng hét mà tôi tin ở ngoài phố người ta cũng có thể nghe rõ mồn một. Tôi nổi da gà, dựng tóc gáy khi nghe tiếng hét kinh khủng của anh. Tôi quay lại, sững sờ và hoảng hồn trước cái nhìn hoang dại trên khuôn mặt nhăn nhó đó. Tôi đứng như tê liệt với chiếc hộp ở trên tay.
"Để nó xuống ngay lập tức, ngay lập tức!".
Đầu Holmes rơi bịch xuống gối và anh ấy thở phào nhẹ nhõm khi tôi để lại cái hộp vào vị trí cũ.
"Tôi không thích ai động vào đồ đạc của tôi. Anh thừa hiểu điều đó. Anh làm tôi bực mình quá. Một bác sĩ làm cho bệnh nhân phát điên. Mời anh hãy ngồi yên và hãy để cho tôi nghỉ ngơi một lát".

Biến cố này làm cho tôi buồn và thất vọng. Sự nóng nảy thô bạo và vô cớ của Holmes càng tỏ rõ sự rối loạn thần kinh. Trong tất cả những sự sụp đổ và tàn lụi thì sự sụp đổ và tàn lụi của một tinh thần siêu việt luôn khiến cho người ta cảm thấy đau lòng nhất. Tôi ngồi đó, miệng câm như thóc, không nói một câu, kiên nhẫn chờ cho đến thời gian quy định trôi qua. Dường như trong suốt thời gian dó anh cũng liên tục nhìn đồng hồ giống như tôi vì đúng 6h anh mới bắt đầu lên tiếng và vẫn với cái giọng bực dọc giống như lúc trước:
"Watson, anh có tiền lẻ trong túi không?".
"Có".
"Có đồng bạc nào không?".
"Rất nhiều".
"Bao nhiêu đồng nửa curon?".
"Có tất cả năm đồng".
"À, ít quá! Đúng là quá ít! Thật không may. Nhưng không sao, Watson, anh hãy bỏ số tiền đó vào trong túi quần bên trái. Cảm ơn anh, như vậy sẽ cân bằng hơn.
Điều này thật là ngớ ngẩn. Anh run bắn lên và rồi lại phát ra âm thanh nửa như ho, nửa như nức nở:
"Bây giờ anh hãy vặn đèn lên, Watson, nhưng phải cẩn thận không được vặn quá nửa đâu đấy. Tôi xin anh hãy cẩn thận đấy! Cảm ơn anh, tuyệt vời. Không! Anh không cần phải hạ rèm xuống đâu. Giờ thì vui lòng để thư từ sách báo trên chiếc bàn này cho vừa tầm với của tôi. Cảm ơn anh. Giờ thì mang giúp tôi những thứ trên bệ lò sưởi đến đây. Anh làm tốt lắm, Watson. Có một cái gắp đường ở đó đấy. Anh hãy dùng nó mang cái hộp nhỏ bằng ngà lại đây giúp tôi. Đặt nó giữa đống giấy tờ này. Tốt lắm. Bây giờ anh hãy tới gặp ông Culverton Smith, số 3 đường Lower Burke".
Thật sự mà nói, lòng mong mỏi của tôi muốn được đi tìm bác sĩ cho anh đã giảm đi ít nhiều bởi vì lúc này trông tình trạng Holmes thật kinh khủng và tôi cảm thấy lo lắng nếu phải để anh ở lại một mình. Tuy nhiên, lúc này anh lại có vẻ rất háo hức muốn gặp người mà anh vừa nói tên.
"Tôi chưa bao giờ nghe nói đến cái tên đó cả". Tôi nói.
"Có thể là chưa, anh bạn Watson của tôi ạ. Có thể anh sẽ ngạc nhiên khi thấy người có thể chữa được bệnh cho tôi lại không phải là một bác sĩ mà là một chủ đồn điền. Ông Culverton là một chủ đồn điền nổi tiếng ở Sumatra. Hiện nay, ông ta đang có mặt tại London. Trước đây, có một lần bệnh dịch hoành hành trong đồn điền của ông, nhưng vì ở cách xa với những sự giúp đỡ vể y tế nên ông ta buộc phải tự mình nghiên cứu căn bệnh đó và ông ta đã đạt được những kết quả khả quan. Ông ta là một người rất cẩn thận và tuân thủ thời gian biểu nghiêm khắc. Và tôi không muốn anh đi trước 6h bởi vì tôi biết rằng anh sẽ không gặp được ông ta trước lúc đó đâu. Nếu như anh có thể thuyết phục ông ta đến đây và chia sẻ với chúng ta những kinh nghiệm hiếm có của ông ấy thì tôi tin rằng ông ta sẽ giúp được tôi".

Tôi đã thuật lại những lời Holmes nói một cách khá trơn tru và cố gắng không để những lần ngắt quãng, những lần dừng lại lấy hơi và nghỉ ngơi của anh làm gián đoạn bởi vì hơi thở hổn hển, đôi tay bóp chặt lại với nhau cho tôi thấy anh đang phải chịu một cơn đau đớn dữ dội hành hạ. Vẻ bề ngoài của anh liên tục biến đổi chỉ trong vòng vài giờ tôi tới thăm anh. Những nốt đỏ hiện lên rõ hơn, má anh ngày một đỏ hơn, đôi mắt quầng thâm rực lửa hơn, trán anh nhễ nhại mồ hôi lạnh. Tuy nhiên, anh vẫn duy trì được những lời nói rõ ràng, mạch lạc. Đứng trước hoàn cảnh ngặt nghèo nhất, anh ấy vẫn luôn là người làm chủ tình hình.
"Anh hãy kể cho ông ta biết chính xác tình trạng sức khỏe của tôi". Holmes căn dặn. "Anh hãy mô tả một cách chính xác những gì anh cảm nhận được về tình trạng sức khỏe của tôi. Một người đang chết dần chết mòn và rơi vào những cơn mê sảng. Thực vậy, tôi đang nghĩ rằng tại sao đáy đại dương lại không được rải bằng thảm vỏ sò bởi vì vỏ sò ở biển bao giờ cũng có vô khối mà. A, tôi lại nói miên man rồi. Tôi đang nói gì thế, Watson?".
"Anh đang dặn tôi phải làm gì khi gặp ông Culverton Smith".
"A, phải, tôi nhớ rồi. Mạng sống của tôi sẽ phụ thuộc vào cuộc gặp gỡ này đấy. Anh hãy cố gắng năn nỉ ông ấy nhé Watson. Giữa tôi và ông ta có một mối hiềm khích. Cháu trai của ông ta, Watson ạ... Tôi đã nghi ngờ đây là một màn kịch điên rồ và tôi để cho ông ta nhìn thấy cảnh đó. Thằng bé chết rất thê thảm. Ông ta hận tôi. Anh hãy làm cho ông ta mềm lòng nhé Watson. Năn nỉ ông ta, cầu xin ông ta, hãy làm mọi cách để đưa được ông ta tới đây. Ông ta có thể cứu được tôi... chỉ có ông ta mà thôi".
"Tôi sẽ đưa ông ta tới đây bằng xe ngựa, dù phải sử dụng vũ lực lôi ông ta xuống".
"Đừng, đừng làm như thế! Thuyết phục thôi, anh hãy thuyết phục để ông ta đồng ý tới và anh phải về trước khi ông ta tới. Hãy viện một cái cớ nào đó để không phải đi cùng với ông ta. Đừng quên điều đó nhé Watson. Hiển nhiên là có sự tương sinh tương khắc để hạn chế sự tăng trưởng của muôn loài. Tôi và anh, cả hai chúng ta đều có vai trò của mình. Liệu sau đó thế giới có bị xâm lăng bởi những con sò huyết không? Không đâu, vì như vậy sẽ khủng khiếp lắm. Anh hãy truyền đạt cho ông ấy tất cả những gì anh đang nghĩ nhé!".

Tôi bước ra ngoài. Tâm trí tôi vẫn còn vương đầy hình ảnh vị tám tử với trí thông minh trác tuyệt của chúng ta giờ đây ăn nói lung tung như một đứa trẻ dần độn. Anh đã trao chìa khóa cho tôi. Và tôi vui mừng cầm nó đi theo vì sợ rằng anh sẽ tự nhốt mình trong phòng. Bà Hudson đứng ngoài hành lang, run lập cập và nước mắt đầm đìa. Khi tôi bước xuống cầu thang tôi nghe thấy những âm thanh cao vót và chát tai của Holmes đang hát một bài điên loạn. Ở dưới nhà, khi tôi đang đứng đợi xe ngựa thì một người đàn ông băng qua đường trong sương mù.
"Ông Holmes ra sao thưa ông?".
Đó là một người quen biết đã lâu năm, thanh tra Morton thuộc sở cảnh sát Scotlan Yard, trong bộ thường phục.
"Anh ấy đang ốm rất nặng".
Viên thanh tra cảnh sát nhìn thẳng vào tôi một cách kỳ lạ. Nếu như đó không phải là cái nhìn xảo quyệt thì ít nhất tôi cũng nhận thấy rõ vẻ hả dạ của ông ta.
"Tôi có nghe người ta nói về chuyện đó". Ông ta nói.

Chiếc xe ngựa đã tới và chúng tôi chia tay.

Phố Lower Bruce hóa ra là một con phố với những ngôi nhà rất đẹp nằm giữa Notting Hill và Kensington. Ngôi nhà tôi tìm đến có vẻ bề ngoài bề thế với ban công bằng sắt, cửa lớn đồ sộ với hai tay nắm đấm bằng đồng bóng loáng. Cảnh vật và con người hài hòa với nhau, khung cảnh tráng lệ đó được bổ sung thêm một cách hài hòa bởi một quản gia đứng trên thềm, dưới ánh sáng màu hồng tỏa ra từ ánh đèn điện ở đằng sau.
"Vâng, ông Culverton Smith có nhà. Bác sĩ Watson! Được thưa ông, tôi sẽ chuyển danh thiếp của ông".
Học vị và danh tiếng khiêm nhường của tôi dường như không có tác động gì nhiều tới ông Culverton Smith. Qua cửa hé mở, tôi đã nghe thấy một tiếng hắng giọng lớn, hùng hổ và gây gổ:
"Người này là ai? Anh ta muốn gì? Ông Staples, tôi đã nói với ông không biết bao nhiêu lần rằng tôi không muốn bị phiền trong lúc tôi đang nghiên cứu". Sau đó là tiếng giải thích hết sức mềm mỏng của người quản gia.
"Nhưng mà tôi không muốn gặp anh ta, Staples. Tôi không thể để công việc của mình bị gián đoạn thế này được. Ông hãy nói tôi không có ở nhà. Ông hãy nói với anh ta rằng nếu anh ta thật sự muốn gặp tôi thì sáng mai hãy đến đây".
Sau đó những lời giải thích nhỏ nhẹ lại tiếp tục.
"Thôi được rồi, được rồi. Hãy chuyển lời của tôi. Anh ta chỉ có thể đến gặp tôi vào buổi sáng, nếu không thì anh ta cứ việc đứng đó, tôi nhất định không gặp. Tôi không muốn bị ai quấy rầy cả. Tôi cần phải tiếp tục công việc của mình".

Tôi nghĩ đến Holmes đang nằm trên giường có lẽ đang đếm từng giây từng phút chờ tôi mang về sự giúp đỡ này. Mạng sống của Holmes phụ thuộc vào sự kiên nhẫn và nhanh nhạy của tôi. Tôi không còn thời gian để đứng chôn chân ở đây.
Trước khi người quản gia kịp nói điều gì tôi đã đẩy ông ta sang một bên và tôi đã bước thẳng vào trong phòng. Một tiếng thét lên giận dữ, người đàn ông đã đứng lên từ chiếc ghế bành gần lò sưởi. Tôi nhìn thấy một khuôn mặt to tướng, vàng vọt, da bóng mỡ và thô lỗ, cằm chẻ đôi nặng trịch, mắt xám, cau có, nhấp nháy dưới đôi mày rậm rạp. Một chiếc mũ có chỏm bằng nhung đỏ đặt chênh vênh trên một bên đầu. Nhưng khi tôi nhìn xuống, tôi thấy thật ngạc nhiên người đàn ông này có vóc dáng lùn tịt và nhỏ bé. Ông ta có mái tóc xoăn và đen xõa trên vai như thể ông ta đã phải chịu sự còi cọc từ thuở còn thơ. Ông ta thét lên:
"Anh định giở trò gì ra thế này? Tại sao anh dám vào nhà tôi? Tôi đã bảo là sáng mai mới tiếp cơ mà?".
"Tôi xin lỗi, tôi rất tiếc nhưng vì công việc quá khẩn cấp, không thể trì hoãn được. Ông Holmes...".
Khi tôi vừa nói đến tên người bạn của tôi thì lập tức vẻ tức giận trên khuôn mặt của ông ta liền tan biến. Cái tên đó đã tạo ra một hiệu quả không ngờ. Gương mặt ông ta căng ra và linh lợi. Ông ta hỏi:
"Anh đến đây từ chỗ ông Holmes à?".
"Tôi vừa mới từ chỗ anh ấy tới đây".
"Thế ông ấy sao rồi? Sức khỏe ông ấy thế nào?".
"Tình trạng ông ấy hết sức nguy kịch, đó là lý do tại sao tôi đến đây".

Vị chủ nhà chỉ cho tôi cái ghế, rồi quay lưng lại ngồi xuống. Nhìn qua tấm kính trước lò sưởi, tôi thấy rõ khuôn mặt ông ta. Ông ta có một nụ cười nham hiểm độc ác đến ghê rợn. Nhưng tôi cố gắng làm cho mình tin rằng đó chỉ là một ảo giác vì tôi hơi bất ngờ trước những chuyện vừa rồi và khi ông ta quay lại nói chuyện với tôi, thay cho những nét độc ác đó là một vẻ bình thản. Ông ta lên tiếng:
"Tôi rất buồn khi nghe tin này. Tôi chỉ biết ông Holmes qua một vài công việc mà chúng tôi có dịp hợp tác với nhau, nhưng tôi rất kính trọng tài năng và tính cách của ông ta. Ông ấy thích nghiên cứu những kẻ hung đồ, cũng giống như tôi thích nghiên cứu những căn bệnh vậy. Kia là những nhà tù của tôi". Vừa nói ông ta vừa chỉ tay về phía một dãy chai lọ trên bàn. "Nhiều kẻ trong đám sát nhân trên thế giới đang thọ hình trong các lọ đó".
"Vì được nghe danh tiếng của ông về những kiến thức đặc biệt nên Holmes mong muốn được gặp ông. Anh ấy đánh giá cao tài năng của ông và coi ông là một danh y. Anh ấy nghĩ rằng ông là người duy nhất ở London có thể giúp đỡ anh ấy".
Người đàn ông này nhảy dựng lên, chiếc mũ trên chỏm đầu ông ta rớt xuống thảm. Ông ta nói:
"Sao? Tại sao ông Holmes lại nghĩ rằng tôi có thể giúp giải quyết những rắc rối của ông ấy?".
"Bởi vì ông có kiến thức uyên thâm về các căn bệnh có nguồn gốc từ phương Đông".
"Nhưng tại sao ông ấy lại cho rằng mình đang mắc phải căn bệnh có nguồn gốc từ phương Đông?".
"Bởi vì trong một vài cuộc điều tra hình sự, anh ấy có làm việc với một công dân Trung Hoa".
Ông ta cười khoái trá và cúi xuống nhặt mũ.
"A, đấy là nguyên nhân sao? Tôi hy vọng rằng bệnh ông ấy không quá nghiêm trọng như ông nghĩ. Ông ấy đã bị bệnh mấy ngày rồi".
"Khoảng ba ngày rồi".
"Ông ta có bị hôn mê không?".
"Thỉnh thoảng".
Ông ta hắng giọng và nói: "Căn bệnh này có vẻ rất nghiêm trọng đấy. Nếu như tôi không đến thì tôi sẽ trở thành một người vô nhân đạo. Nhưng tôi rất không thích bị quấy rầy trong lúc đang làm việc, ông Watson ạ. Nhung trường hợp của ông Holmes lại hết sức đặc biệt. Tôi sẽ đi theo ông bây giờ".
Tôi nhớ lời Holmes dặn. Tôi nói:
"Tôi còn có một cuộc hẹn khác nữa!". Tôi nói.
"Được thôi, tôi sẽ đi một mình. Tôi đã có địa chỉ của nhà ông Holmes rồi. Ông yên tâm, trong vòng nửa giờ hoặc hơn một chút tôi sẽ có mặt ở đó".

Tôi quay trở lại căn phòng của Holmes, trong lòng trĩu nặng. Tôi nghĩ rằng có thể trong lúc tôi vắng nhà điều tồi tệ nhất đã xảy ra với Holmes. Nhưng tôi cảm thấy nhẹ nhõm cả người khi thấy tình trạng sức khỏe của Holmes có vẻ khả quan hơn nhiều. Vẻ bề ngoài của anh vẫn như một xác chết nhưng không còn dấu hiệu của những cơn mê sảng nữa và anh nói chuyện được với một giọng yếu ớt, tuy nhiên, trong giọng nói yếu ớt đó vẫn luôn hàm chứa vẻ sáng suốt và quả quyết thường thấy ở anh. Anh hỏi:
"Ông ta sẽ đến chứ Watson?".
"Ông ta đang đến".
"Tốt lắm, anh đúng là một sứ giả tài ba".
"Ông ấy muốn đi cùng tôi".
"Điều đó không thể được, Watson! Hoàn toàn không thể được. Thế ông ta có hỏi làm sao tôi bị ốm không?".
"Tôi đã kể cho ông ta về những người Trung Hoa ở khu East End".
"Đúng đấy, Watson! Anh đã làm được tất cả những gì mà một người bạn tốt phải làm. Còn bây giờ anh có thể rời khỏi sân khấu này".
"Tôi phải đợi và nghe những chẩn đoán của ông ta, Holmes ạ".
"Đương nhiên rồi. Nhưng chẩn đoán của ông ta sẽ thành thực và có giá trị hơn nhiều nếu như chỉ có hai chúng ta ở trong phòng. Có một chỗ đủ để anh núp phía sau đầu giường tôi đấy".
"Ôi, Holmes thân mến của tôi!".
"Tôi e rằng không còn sự lựa chọn nào khác đâu, Watson ạ. Nếu nấp vào chỗ nào khác sẽ bị lộ mất. Tôi chắc chỉ còn chỗ đó thôi. Anh cứ làm như thế đi". Bỗng dưng anh ngồi bật dậy với khuôn mặt hốc hác nhưng hết sức tập trung:
"Kìa, có tiếng bánh xe, Watson, ông ta đến rồi. Anh hãy trốn vào chỗ đó đi, vì tình bạn của chúng ta và anh phải ngồi yên, không được manh động cho dù có xảy ra chuyện gì đi chăng nữa, dù là bất cứ chuyện gì anh hiểu chưa? Anh không được nói mà chỉ nghe thôi".

Chỉ trong chốc lát, sức mạnh cố hữu tan biến hẳn, chất giọng áp đặt, chỉ huy không còn nữa, thay vào đó là những lời thì thầm, lẩm bẩm vô nghĩa của một người đang bị hôn mê.

Tôi vội vã chạy vào nơi ẩn nấp. Tôi nghe thấy bước chân lên cầu thang, tiếng cửa mở ra rồi đóng lại. Tôi ngạc nhiên vì một không gian yên lặng đến lạ lùng bao trùm lên căn phòng trong một thời gian khá lâu, chỉ nghe thấy tiếng thở thoi thóp và hổn hển của người bệnh. Tôi mường tượng ra cảnh ông Culverton đang đứng cạnh giường bệnh và quan sát nỗi đau đớn mà Holmes đang phải chịu đựng. Cuối cùng thì sự yên lặng đó cũng tan biến.
"Holmes!". Ông ta gọi to lên giống như tiếng một một ai đó đánh thức một người đang ngủ mê. "Ông không nghe thấy tiếng tôi gọi sao?". Có tiếng sột soạt, hình như ông ta lay mạnh vai Holmes.
"Ông đấy à, Smith". Holmes thì thào. Tôi không dám hy vọng là ông sẽ tới".
Ông ta cười lớn:
"Chính bản thân tôi cũng không ngờ được điều này, nhưng ông thấy đấy, tôi đã đến đây rồi". "Than hồng, ông Homlmes à, than hồng".
"Ông thật là tốt bụng, thật là cao thượng. Tôi đánh giá rất cao vốn hiểu biết đặc biệt của ông".
Ông ta cười khẩy:
"Ông thán phục tôi, thật may vì ở London này chỉ có ông thán phục tôi thôi. Ông có biết ông đang bị bệnh gì không?".
"Cùng một bệnh thôi". Holmes đáp.
"A, ông đã nhận ra triệu chứng bệnh của nó à?".
"Tôi hiểu quá rõ về căn bệnh này".
"Đúng vậy, tôi cũng không cảm thấy ngạc nhiên đâu, ông Holmes ạ. Tôi cũng không ngạc nhiên nếu mọi chuyện cũng xảy ra như thế. Như vậy thì ông chỉ còn có nước chết thôi. Thằng bé Victor tội nghiệp, mặc dù nó còn rất trẻ và can đảm, nhưng nó cũng đã chết vào ngày thứ tư. Đúng như ông nói, nó đã mắc phải một căn bệnh phương Đông hiếm thấy ở giữa London. Đây là căn bệnh mà chỉ có tôi là người đã nghiên cứu rất kỹ. Đó là một sự trùng hợp ngẫu nhiên kỳ lạ phải không hả ông Holmes? Ông đã rất thông minh khi cảnh báo về căn bệnh này nhưng thật nghiệt ngã khi nói rằng đó là quả báo".
"Tôi thừa biết ông chính là tác giả của căn bệnh này".
"Ông biết phải không? Nhưng ông không thể chứng minh được đâu, bởi vì sẽ chẳng có ai tin ông, một người dám rêu rao về hành vi của tôi rồi lại phải quỳ xuống van xin tôi cứu chữa?".
Tôi nghe thấy hơi thở hổn hển của người bệnh.
"Xin ông lấy cho tôi chút nước".
"Ông sắp lìa đời rồi ông Holmes ạ! Nhưng tôi không muốn ông ra đi mà không nói với ông một lời nào cả. Đó cũng là lý do tôi đưa nước cho ông. Ông cẩn thận không đổ đấy! Ông có hiểu tôi nói gì không?".
Holmes làu bàu:
"Ông hãy làm ơn giúp tôi đi". Holmes thở hổn hển: "Tôi đã quên tất cả rồi, tôi thề là tôi không nhớ gì cả. Ông hãy cứu tôi, tôi sẽ quên ngay điều đó".
"Ông quên cái gì cơ?".
"Về cái chết của thằng bé Victor. Chính ông vừa thừa nhận ông là tác giả của cái chết đó. Tôi sẽ quên điều đó".
"Ông quên hay nhớ nó, đó là việc của ông. Tôi sẽ không nhìn thấy ông trên ghế nhân chứng đâu, mà tôi sẽ nhìn thấy ông trên một bàn khác, ông Holmes ạ! Việc ông biết cháu tôi chết cách nào, điều đó không quan trọng đối với tôi, chúng ta không nói về nó mà là nói về chính ông".
"Đúng, đúng vậy".
"Tôi đã quên mất tên của gã đến tìm tôi. Gã nói với tôi rằng ông ông đã mắc bệnh khi làm việc tại khu East End trong giới thủy thủ".
"Tôi đoán là như vậy".
"Ông luôn tự hào về bộ óc của mình đúng không ông Holmes, ông tự hào về trí trông minh mình lắm sao? Vậy thì bây giờ ông sẽ gặp một người thông minh hơn ông rồi đấy. Nào! Ông hãy lục lại trí nhớ của mình đi Holmes, ông có nghĩ rằng ông đã bị mắc bệnh trong một trường hợp khác không?".
"Tôi không nghĩ thế, tôi đã quên hết tất cả rồi. Ông làm ơn giúp tôi nhớ lại".
"Được thôi, tôi sẽ giúp ông. Tôi sẽ giúp ông hiểu về tình trạng của ông và cả lý do tại sao ông lại lâm vào tình trạng này. Tôi muốn ông biết điều đó trước khi ông nhắm mắt".
"Ông hãy cho tôi một chút gì đó để giảm đau".
"Ông thấy đau nhói phải không? Đúng rồi, đúng là bọn cu li cũng đã từng bị đau quằn quại trước khi chết. Đau nhói như bị rút gân, tôi chắc chắn mà".
"Đúng rồi, tôi có cảm giác như bị rút gân".
"Bây giờ thì ông nghe tôi nói đây, ông có nhớ một biến cố nào xảy ra trước khi ông mắc những triệu chứng này không?".
"Không, tôi không nhớ gì cả".
"Ông hãy cố nhớ lại đi".
"Tôi không còn đủ sức để nhớ ra điều gì nữa".
"Được rồi, tôi sẽ giúp ông. Ông có nhận được thứ gì qua đường bưu điện không?".
"Qua bưu điện ư?".
"Có nhận được một cái gói nào không?".
"Tôi mệt quá rồi, tôi không muốn nói gì nữa".
"Nghe đây, ông Holmes".
Ông ta hét lên một tiếng như thể để lay động một người sắp chết. Tôi phải cố gắng kiềm chế để ngăn mình không lao ra khỏi chỗ ẩn nấp.
"Ông phải nghe tôi, ông có nhớ một cái hộp-một cái hộp bằng ngà voi? Ông đã nhận nó hôm thứ 4, và ông đã mở nó ra xem, ông có nhớ không?".
"Đúng rồi, tôi đã mở nó. Trong đó có một cái lò xo nhọn đầu bên trong, đó là một trò đùa quá trớn".
"Không phải trò đùa đâu, ông phải trả giá cho hành động của mình! Đồ ngu! Ông đã tự mình chuốc lấy cái chết. Ai bảo ông cản đường tôi. Nếu ông không làm thế, tôi đã không hại ông".
"Tôi nhớ ra rồi". Holmes lẩm bẩm. "Cái lò xo nó đâm tôi chảy máu. Cái hộp kia-nó đang ở trên bàn".
"Đúng cái này rồi, chúa ơi! Tôi sẽ bỏ nó vào túi và ra về. Vậy là ông không còn bằng chứng nữa. Bây giờ, ông đã biết sự thật rồi, Holmes. Ông đã biết rõ ai là người đã giết ông. Ông đừng có ân hận nhé. Ông đã biết quá nhiều về cái chết của thằng bé Victor, vì thế tôi sẽ giúp ông đi theo nó, ông sắp chết rồi, ông Holmes. Tôi sẽ ngồi đây và chờ ông chết".
Tiếng nói của Holmes quá nhỏ và yếu, không thể nghe được nữa.
"Điều gì thế này". Ông Culverton nói: "Hãy thắp đèn lên. À, đúng rồi. Ánh sáng của cõi âm bắt đầu buông xuống chăng? Tôi sẽ thắp đèn lên để ông có thể nhìn thấy rõ mình sẽ chết như thế nào". Ông ta băng qua căn phòng và đèn bỗng nhiên được bật sáng choang. "Nào, ông bạn thân mến, ông có còn điều gì muốn tôi giúp nữa không?".
"Tôi muốn một điếu thuốc và một bao diêm".
Tôi suýt nữa thì chạy ra khỏi nơi trú ẩn vì quá đỗi vui mừng và ngạc nhiên. Anh đã lấy lại được chất giọng vốn có của mình tuy còn hơi yếu. Nhưng tôi nhận ra được điều đó một cách rõ ràng. Một sự yên lặng kéo dài và tôi nhận thấy ông Culverton đang trố mắt ngạc nhiên đến mức không nói được một lời nào. Ông ta nói một cách cụt ngủn và chát chúa:
"Thế này nghĩa là sao?".
"Đó là cách tốt nhất để diễn xuất thành công". Holmes nói. "Ông có biết 3 ngày liền tôi đã không ăn cũng không uống, ngoại trừ một cốc nước mà ông có lòng tốt vừa đưa cho tôi không? Nhưng với điếu thuốc thì chắc là khó khăn hơn hả? À, thuốc đây rồi". Tôi nghe thấy tiếng quẹt diêm.
"Tôi khỏe rồi, hay quá! Hay quá! Đó có phải là tiếng bước chân của người bạn thân chăng?".
Có tiếng những bước chân vang từ xa vọng lại, cửa mở, thanh tra Morton bước vào.
"Tất cả đã đâu vào đó cả rồi, đây chính là thủ phạm và anh có quyền xử lý ông ta". Holmes nói.
Viên thanh tra tuyên bố như thói quen:
"Tôi bắt ông vì tội giết người mang tên Victor Savage".
"Và anh có thể buộc ông ta thêm tội cố tình hãm hại Sherlock Holmes". Holmes vừa nhận xét vừa cười nhẹ, "thưa thanh tra, ông Culverton còn mang đầy đủ chứng cớ bởi vì ông ta đã thắp đèn lên, ngoài ra trong túi bên phải áo măng tô của ông ta còn có một chiếc hộp mà ta nên lấy lại. Nếu tôi là ông tôi sẽ tịch thu lại chiếc hộp đó. Nó sẽ rất hữu ích cho chúng ta vào lúc tòa xử".
Có tiếng xô cửa nhẹ, tiếng va chạm của đồ sắt và tiếng kêu vì đau đớn. Thanh tra Morton nói:

"Ông hãy đứng yên, nếu ông cựa quậy ông chỉ tự làm mình đau đớn thêm thôi". Tôi nghe thấy tiếng lách cách của chiếc còng số tám sập vào. Ông Culverton thốt lên:
"Một cái bẫy hay thật! Chính ông Holmes mới là người ra tòa chứ không phải là tôi. Ông ấy nài nỉ tôi đến đây cứu ông ấy, tôi mới đến. Giờ đây, ông cứ nói láo đi, ông thích bịa đặt gì cũng được, ông Holmes ạ! Tuy nhiên lời nói của tôi sẽ có giá trị hơn lời nói của ông đấy!".
"Lạy chúa tôi!". Holmes la lớn. "Tôi đã quên mất anh bạn của mình, nào Watson, anh hãy ra đi. Tôi xin lỗi anh một ngàn lần. Tôi sẽ không cần phải giới thiệu anh với ông Culverton vì hai người đã gặp nhau lúc chập tối". Holmes hỏi: "Có xe ngựa ở bên dưới không? Tôi sẽ xuống sau, tôi cần phải thay quần áo. Có thể tôi sẽ giúp ích gì đó ở sở cảnh sát".
Trong lúc uống rượu vang, ăn bánh quy và mặc quần áo, Holmes nói với tôi: "Chưa bao giờ tôi đói như hôm nay, tuy nhiên, như anh biết, tôi không có thói quen ăn uống đều đặn vì vậy việc nhịn đói của tôi cũng không có vấn đề ảnh hưởng nhiều như đối với với người khác".
"Tuy nhiên tôi phải dàn cảnh như thế để bà Hudson tin tôi mà báo động với anh, còn với phần anh, anh sẽ tin và sẽ đến gặp ông ta. Tôi có làm phiền anh không anh bạn Watson? Chắc anh cũng nhận thấy rằng dù có nhiều biệt tài nhưng riêng việc nói dối và giả vờ, anh là người vụng về nhất và vì thế anh sẽ không bao giờ thuyết phục được gã Culverton Smith tin anh mà đến đây được. Đây chính là mấu chốt quan trọng nhất của câu chuyện này. Biết được tính thú vật của ông ta, tôi chắc chắn rằng ông ta sẽ đến để chiêm ngưỡng kiệt tác của mình".
"Thế còn vẻ bề ngoài của anh thì sao hả Holmes. Mặt của anh trông như một thây ma?".
"Nhịn ăn, nhịn uống 3 ngày liền thì làm sao đẹp trai được, Watson. Ngoài ra, lấy khăn lau thấm nước quẹt một cái là xong thôi. Lấy một ít nước Vadơlin bôi lên trán, có thể cho được cả vào trong mắt, sơn trên má và phấn mảnh trét lên môi là xong thôi. Hóa trang là một đề tài mà tôi đã nghiên cứu để viết một lược khảo. Nói lung tung về đồng nửa curon, về sò huyết hoặc bất cứ một cái gì quái dị sẽ làm cho người khác lầm tưởng là tôi đang mê sảng".
"Nhưng tại sao anh lại không cho tôi đến gần, bởi vì thật sự anh đâu có mang bệnh truyền nhiễm?".
"Anh lại còn phải hỏi nửa, anh nghĩ rằng tôi coi thường tài năng y khoa của anh thật sao? Liệu tôi có thể lừa được sự thông minh của anh với một bộ dạng của một người đang hấp hối trong khi mạch và thân nhiệt không tăng. Đứng xa bốn thước thì còn có thể gạt anh được. Nếu tôi không làm được điều đó thì làm sao tôi có thể dụ tên Smith vào bẫy được. Không, Watson, tôi đã không hề mở cái hộp đó. Nếu nhìn vào anh sẽ thấy ngay một cái lò xo nhọn đầu, và khi hộp mở sẽ bật ra một cái lưỡi rắn lục. Tôi dám nói rằng đó chính là công cụ mà thằng bé Savage tội nghiệp đã bị giết. Như anh biết đấy, tài liệu của tôi khá nhiều nên tôi rất cẩn thận mỗi khi nhận chúng. Tuy nhiên, rõ ràng tôi phải thừa nhận rằng mình đã rất thành công trong sự ngụy trang. Tôi cũng đã cố gắng đóng giả là một người bệnh thật sự. Cảm ơn anh, Watson. Anh đã giúp tôi làm việc đó. Khi nào làm việc xong ở sở cảnh sát, chúng ta sẽ cùng đi ăn mừng".
(Trích trong Sherlock Holmes (2) toàn tập, từ trang 423-448 của tác giả CONAN DOYLE. Sách do NXB MINH THẮNG ấn hành năm 2013)

Miển trung thương nhớ, 
lúc 1h30 ngày 20 tháng 07 năm 2019 
Bốn niệm xứ